تقدیم به سردار ایلم بی بی مریم
سلام بر تو ای مریم ایل من
دم عیسوی جوشش نیل من
سلام بر تو ای بختیاری تبار
تو فرمانروای هزاران سوار
تو گردآفرید تبار منی
فرنگیس دشت سوار منی
تویی هاجر صبر زمزم تبار
که جوشید از مهر و شد ماندگار
تو یک کوه بالاتر از غیرتی
تو یک دشت والاتر از حیرتی
تو هم افتخار وطن هم منی
تو مردی اگر چه به ظاهر زنی
تو چون شیری ای خان والا تبار
که شد بختیاری ز تو بخت یار
تفنگت کمند کتایونی است
لچک بر تو تاج همایونی است
ادب سینه ریزیست بر سینه ات
هنر انعکاسی ز آیینه ا ت
چمن از رخت شبنمستانی است
به گل، گل هنوز مریمستانی است
نمودی تو باغ بلوری به من
نشان، سرزمینهای نوری به من
به مینای تو من قسم می خورم
به تقدیر تو من رقم می خورم
تو سردار جنگی اگر چه زنی
تو مردی همان آریو برزنی
تو بر کشته عشق شیون زدی
ز غیرت بر آتش تو دامن زدی
گشودی تو دروازه ها را به تیغ
نشاندی لران را به فرق ستیغ
دلیریت افسوس کامی نداشت
و پیروزی تو دوامی نداشت
به روی تو تاریک شد صحن باغ
برفت از شبستان تو شب جراغ
نه شوق تفنگی نه جنگاوری
نه اسبی نه یالی نه هم سروری
نه کوهی نه کوچی نه زنگوله ای
دلت دخمه سرد و بیغوله ای
تو ای مریم ایل احساس ها
روایتگر خوشه و داس ها
نه خود سر فروبرده از آن ستم
دنا اشترانکوه و زرده ز غم
تو رفتی صدا تیر و فریاد شد
تو خفتی نوا زوزه باد شد
به گلزار سرخ وطن شبنمی
هنوزم به ایلم همان مریمی
اگر زخم داری فراموش کن
اگر آه در سینه ، خاموش کن
ایر چشمه ای بو زلالس خوتی
ایر برکه ای هم غزالس خوتی
کوکب حاتمی
بی بی مریم بختیاری دختر حسینقلی خان ایلخانی، خواهر علیقلی خان سردار اسعد و همسر ضرغام‌ا‌لسلطنه بختیاری از زنان مبارز عصر مشروطیت است
او از زنان تحصیلکرده و روشنفکر عصر بود که به طرفداری از آزادیخواهان برخاست و در این راه از هیچ چیز دریغ نورزید.
سردار بی بی مریم بختیاری، یکی از مشوقین اصلی سردار اسعد بختیاری جهت فتح تهران محسوب می‌شد.
سردار مریم بختیاری قبل از فتح تهران مخفیانه با عده‌ای سوار وارد تهران شده و در خانه پدری حسین ثقفی منزل کرد و به مجرد حمله‌ای سردار اسعد به تهران، پشت بام خانه را که مشرف به میدان بهارستان بود سنگربندی نمود و با عده ای سوار بختیاری، از پشت سر با قزاق‌ها مشغول جنگ شد.
رشادت و دلاوری این زن بختیاری به حدی بود که آوازه شهرت و آزادگیش در سرتاسر میهن پیچید و منزل او مأمن و پناهگاه بسیاری از آزادیخواهان عصر مشروطه شد.
سردار مریم بختیاری در سال ۱۳۱۶ خورشیدی سه سال پس از شهادت فرزندش علی‌مردان خان زندگی را بدرود گفت.
سلام خدا بر شیرزنان و شیرمردان کشور عشق، ایران، بله! این زن برای هم اکنون نیز طراز یک زن والای ایرانیست! کسی که غیرت و شرف تفنگ بدستش کرده و پا به میدان نبرد با مردان نامرد وابسته اجنبی گذاشت، درود بر بی بی مریم و سلام بر کوچک جنگلی و سردار ملی و سالار ملی، همچنین سلام خدا بر رییس علی دلواری. واقعا باعث افتخارید!!! رحمت خدا به روحهای نازنینتان، راحت بخوابید که آرامش و امنیت طبق آرزوی دیرینه تان مبنی بر اسلام و آرمانهای مذهبی برقرار است!!!